Polska prasa w obozach jeńców we Włoszech w czasach I wojny światowej

Niniejszy artykuł Ireny Homoli-Skąpskiej ukazał się w ROCZNIKU HISTORII PRASY POLSKIEJ T. XIII (2010) Z. 1-2 (25-26) na licencji CC Uznanie autorstwa – Użycie niekomersyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe. Z przyjemnością publikujemy go na naszej stronie.

Poniżej zamieszczamy streszczenie artykułu oraz cały tekst do pobrania w formacie pdf.

STRESZCZENIE

W czasach I wojny światowej społeczeństwo polskie poniosło ogromne straty tak materialne, jak i ludzkie. Wcielani do armii państw zaborczych Polacy ginęli w wojnie za obcą sprawę lub dostawali się do niewoli. W obozach jenieckich spędzali nieraz lata, a opieka nad internowanymi stała się poważnym problemem. Z czasem zarówno na terenie Francji, jak i Włoch udało się przeprowadzić wydzielenie Polaków z ogólnych obozów jenieckich i umieszczenie ich w jednym miejscu. We Francji w latach 1915–1916 zgrupowano jeńców w obozach w Le Puy nad Loarą i w Montlucon (departament Allier). We Włoszech dopiero w 1917 roku, zgromadzono jeńców w obozach w Santa Maria Capua Vetere i nieco później w 1918 roku, w La Mandria di Chivasso. Wkrótce w obozie Le Puy rozpoczęto wydawanie tygodnika pt. „Jeniec Polak”, redagowanego przez księdza Augustyna Jakubisiaka, dra filozofii. Pismo finansowane było przez Władysława Mickiewicza i Towarzystwo Chrześcijańskiej Młodzieży oraz dzięki ofiarności jeńców. Szata graficzna „Jeńca” była skromna, cena numeru liczącego zazwyczaj 8 stron, wynosiła 10 centów. Celem pisma było „krzewienie jak najgorętszej miłości Ojczyzny”, publikowano głównie wiadomości z kraju oraz relacje z pola walk, oparte na informacjach z prasy francuskiej lub angielskiej. Starano się też o nawiązanie kontaktów między obozami jenieckimi, zwłaszcza we Włoszech i zyskano sobie tam licznych czytelników. Gdy coraz większego znaczenia nabierała sprawa utworzenia armii polskiej we Francji, „Jeniec Polak” gorąco namawiał do wstąpienia do wojska. Ostatni numer pisma ukazał się 10 czerwca 1919 roku. Poza „Jeńcem” docierało do Polaków w obozach włoskich pismo pt. „Polak. Tygodnik poświęcony sprawom życia polskiego” wydawany w Paryżu, finansowany przez Komitet Narodowy Polski, skierowany głównie do emigrantów polskich we Francji, ale z czasem rozpowszechniony także w obozach jenieckich we Włoszech. Ze względu na swój szeroki serwis informacyjny chętnie czytany przez jeńców polskich. W 1919 roku, powstał w byłym obozie jenieckim La Mandria tygodnik „Żołnierz Polski we Włoszech. Tygodnik poświęcony życiu armji polskiej we Włoszech”. Finansowany przez towarzystwo „Pro Polonia” z Turynu, redagowany przez komendanta obozu, drukowany był w drukarni „Wiadomości Salezjańskich”. Głównym celem wydawnictwa było namawianie do wstępowania w szeregi armii polskiej i publikowano nie tylko aktualne wiadomości, lecz przede wszystkim akcję propagandową wzmacniano licznymi przykładami poparcia Włochów dla Polaków. W ten sposób wymienione organy prasowe wpływały na kształtowanie postaw patriotycznych i przyczyniły się do naboru do wojska polskiego. Równocześnie stanowią one cenne źródło historyczne dla odtworzenia życia codziennego tysięcy jeńców polskich we Włoszech. Pobierz PDF: https://www.polacchiinitalia.it/wp-content/uploads/Polska_prasa_obozowa_w_obozach_jencow_we_Wloszech.pdf