CONSIGLIATI DA NOI

„ŚWIĘTY JAN PAWEŁ II NA ZNACZKACH POCZTOWYCH ŚWIATA 2005-2015” (recenzja)

0

Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 2005-2015 stanowi kontynuację wydanego w 2017 r. staraniem „Białego Kruka” albumu-katalogu Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 1978-2005. Z przyjemnością prezentujemy na naszej stronie recenzję tej ekskluzywnej publikacji. Jej autorem jest Jerzy Bielawski – Redaktor Naczelny kwartalnika “Filatelista Kaliski” oraz Honorowy Prezes Okręgu Kaliskiego Polskiego Związku Filatelistów. Recenzja zamieszczona została w ostatnim numerze “Filatelisty Kaliskiego” (nr 1-4/2021).

FILATELISTA KALISKI nr 1-4 (149-152)/2021, s. 53-56

Jerzy Bielawski

Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 2005-2015 (recenzja)

W 2017 roku w renomowanym wydawnictwie Biały Kruk ukazała się ekskluzywna publikacja Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 1978-2005 autorstwa księdza profesora Waldemara Chrostowskiego, wybitnego teologa i biblisty, członka rzeczywistego Polskiej Akademii Filatelistyki. Album obejmował ponad półtora tysiąca znaczków pocztowych, 203 bloki i 213 arkusików emitowanych przez 127 administracji pocztowych świata. Zaprezentowane i omówione w nim walory papieskie związane były z całym okresem pontyfikatu Jana Pawła II, trwającym ponad 26 lat. Kontynuację swojego dzieła Ksiądz Profesor zapowiedział w wywiadzie udzielonym miesięcznikowi „Wpis” (2017, nr 6): „Album wydany przez Białego Kruka obejmuje pierwszą część mojej kolekcji. […] Niemal drugie tyle walorów pocztowych ukazało się po 2. kwietnia 2005 r. Najpierw upamiętniały śmierć Ojca Świętego i wiele z nich jest dziś bardzo rzadkich i cennych. ukazują się też nowe znaczki z okazji kolejnych rocznic związanych z Janem Pawłem II, głównie pielgrzymek. Te walory składają się na drugą część mojej kolekcji, która obejmuje znaczki wydane do pierwszej rocznicy kanonizacji Jana Pawła II, czyli do 27. kwietnia 2015 r. […] Druga część mojego zbioru jest właśnie opracowywana i mam nadzieję, że zostanie wydana w równie pięknym albumie. Pod wieloma względami ta druga część jest nawet ciekawsza, bo ukazuje oddziaływanie polskiego papieża już po śmierci. Można więc zobaczyć, jaka była recepcja jego osoby i pontyfikatu.”

Nadzieja autora na wydanie „pięknego albumu” została spełniona. Właśnie ukazała się w niezawodnym Białym Kruku kontynuacja poprzedniej publikacji zatytułowana Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 2005-2015. Album obejmuje znacznie krótszy okres, bo tylko nieco ponad dekadę, która upłynęła po śmierci Ojca Świętego. Omawiane dzieło poprzedza przedmowa autora i wstęp dyrektora Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego – instytucji, która sprawuje patronat nad publikacją. Główną część pracy poprzedzają trzy rozdziały: „Zasady systematyzacji”, „Wykaz emisji” i „Wykaz Zarządów Pocztowych, które emitowały znaczki z Janem Pawłem II”. Natomiast podstawowy trzon opracowania stanowi dział „Reprodukcje i opisy”, liczący 421 stron dużego formatu. Obejmuje on wszystkie emisje wprowadzone do obiegu przez oficjalnie uznane zarządy pocztowe, będące członkami UPU (Universal Postal Union – Światowy Związek Pocztowy).

Omawiana publikacja obejmuje 363 emisje, na które składają się 923 znaczki, 322 arkusiki i 197 bloków – łącznie 1442 walory wprowadzone do obiegu pocztowego przez 101 administracji pocztowych w okresie od 6.04.2005 r. do 21.12.2015 roku. Prezentowane emisje można podzielić na cztery grupy. Na pierwszą, niezwykle liczną, składają się znaczki, bloki i arkusiki upamiętniające śmierć Jana Pawła II oraz czas żałoby. W okresie, który nastąpił bezpośrednio po śmierci Ojca Świętego stało się widoczne, jak szerokie i powszechne było jego oddziaływanie. W pierwszych tygodniach emisje papieskie były bardzo częste. Walory upamiętniające tę niezwykłą osobę i pontyfikat ukazywały się niemal wszędzie, głównie jednak w krajach, które już wcześniej emitowały znaczki z jego podobizną. Druga grupa nawiązuje do rocznic ważnych wydarzeń, głównie pielgrzymek apostolskich, związanych z Jego działalnością i nauczaniem. Grupa trzecia obejmuje walory wprowadzone do obiegu pocztowego dla upamiętnienia beatyfikacji Papieża Polaka dokonanej 1.05.2011 roku przez Benedykta XVI, czwarta natomiast gromadzi walory upamiętniające kanonizację św. Jana Pawła II, której dokonał 27.04.2014 roku papież Franciszek. Wymienione wydarzenia znalazły odbicie w bardzo licznych emisjach znaczków „papieskich” na całym świecie.

Zbiór papieskich znaczków pocztowych w omawianym dziele otwiera emisja poczty Paragwaju wprowadzona do obiegu 6.04.2005 roku oraz emisje Chorwacji, Polski i Rumunii, wydane 8.04.2005 roku. Natomiast z datą 12.04.2005 roku Poczta Watykanu wydała serię trzech znaczków „Sede Vacante 2005”, upamiętniającą śmierć Jana Pawła II i wybór jego następcy. Publikację zamyka emisja Liberii wprowadzona do obiegu pocztowego 21.12.2015 roku. Porównując liczbę emisji pocztowych z okresu pontyfikatu Jana Pawła II, trwającego ponad ćwierć wieku z tymi, które ukazały się w ciągu niespełna jedenastu następnych lat, widać bardzo wyraźny wzrost i dużą różnorodność występujących na nich wątków i motywów. Zarówno liczba, jak i bogactwo tematyczne papieskich walorów są imponujące.

Wszystkie emisje zostały zaprezentowane w układzie chronologicznym według daty wprowadzenia do obiegu. Obok daty wydania widnieje numer porządkowy danej emisji, pod datą występuje numer waloru według katalogu Michla. Przy nazwie państwa często znajduje się cyfra rzymska określająca kolejne emisje papieskie w danym kraju. Brak jej oznacza, że jak dotąd w danym państwie wydano jeden walor z Janem Pawłem II. W każdym przypadku Autor podał tytuł emisji w języku oryginalnym i przekładzie polskim. Nazwa emisji określa okoliczności i cel jej wydania. Numeracja zamieszczonych znaczków została zaznaczona pogrubioną czcionką. W przypadku emisji, w której tylko jeden walor dotyczy Jana Pawła II, natomiast pozostałe poświęcone zostały innemu tematowi, pogrubiona czcionka wskazuje na walor papieski, natomiast zwyczajna określa numerację pozostałych walorów danej emisji. Wszystkie walory (znaczki, bloki i arkusiki) zostały ułożone według rosnącej wartości nominalnej. W obrębie serii znaczki zostały opatrzone cyframi arabskimi wskazującymi ich własną kolejność. Obok reprodukcji walorów ukazanych w skali 1:1 znajdują się ich opisy zawierające informacje dotyczące przedstawionych osób, miejsc i wydarzeń. Przy części emisji podano informację o ewentualnym istnieniu innych form wydawniczych, jak znaczki bez perforacji, czarnodruki i bloki ministerialne. Dodać należy, że tzw. bloki ministerialne to wydawnictwa niskonakładowe, o charakterze pamiątkowym, nie dopuszczane do obiegu pocztowego.

Przy omawianiu tego wyjątkowego dzieła o tematyce papieskiej na znakach pocztowych należy zapytać, skąd u Autora pojawiło się zainteresowanie takim tematem. Otóż 14.10.2006 r. podczas uroczystości otwarcia w Kaliszu pokazu „Jan Paweł II – filatelistyczne wspomnienia” Ksiądz Profesor w okolicznościowym wystąpieniu opowiedział o genezie powstania swojego zbioru papieskiego. Powiedział m.in.: „Bardzo wcześnie, bo jeszcze w seminarium duchownym, zbierałem znaczki związane z tematyką Starego Testamentu. W okresie moich studiów w Rzymie kupowałem znaczki w pobliskim sklepie filatelistycznym. W maju 1979 roku wstąpiłem do niego, a sprzedawca pokazał mi serię trzech znaczków Dominikany emitowanych z okazji Wielkiego Tygodnia 1979. Na jednym przedstawiono Jezusa dźwigającego krzyż, na drugim Ukrzyżowanie, a na trzecim Jana Pawła II udzielającego wielkanocnego błogosławieństwa Urbi et Orbi. […] Na moją uwagę, że znaczki nawiązują do Nowego Testamentu, sprzedawca zwrócił moją uwagę na papieża i wyraził głęboką prawdę, że jeżeli nie wy będziecie tego zbierać, to kto, to jest wasz papież. Okazało się, że był to jeden z pierwszych znaczków z Janem Pawłem II. W taki oto sposób stałem się właścicielem swojej pierwszej emisji z motywem papieskim. Następnie dochodziły już kolejne walory Gabonu, Salwadoru, Kamerunu, Watykanu i innych państw.”

Aktualna edycja stanowi szóstą w kolejności publikację prezentującą walory pocztowe z Janem Pawłem II w opracowaniu ks. prof. Chrostowskiego. Pierwsza ukazała się w 1988 roku, druga zaktualizowana – wiosną 1991 roku, krótko przed czwartą pielgrzymką Ojca Świętego do Ojczyzny, trzecia w ekskluzywnej szacie graficznej została wydana w 1997 roku i zdobyła tytuł Najpiękniejszej Książki Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie, co miało duże znaczenie w zakresie promowania piśmiennictwa filatelistycznego. Czwarta edycja ukazała się z okazji 25-lecia pontyfikatu, jej premierze towarzyszyła wystawa filatelistyczna w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, a następnie w Instytucie Polskim w Rzymie i Sztokholmie. Wszystkie te wydania wzbudziły szerokie zainteresowanie filatelistycznymi „papaliami” i pozyskały wielu nowych kolekcjonerów, dla których wymienione publikacje stanowiły cenną pomoc w zakresie gromadzenia i systematyzowania dostępnego materiału filatelistycznego.

Kolekcja papieska Księdza Profesora była wielokrotnie eksponowana, ale najbardziej znacząca wystawa tych walorów, zatytułowana „Papież Pielgrzym. Jan Paweł II na znaczkach pocztowych”, miała miejsce w ostatniej dekadzie czerwca 2011 roku w Pałacu Narodów w Genewie. Ekspozycja została zorganizowana pod patronatem genewskiego oddziału Organizacji Narodów Zjednoczonych, Nuncjatury Apostolskiej przy ONZ, Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej oraz Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii. Obejrzało ją ponad dziesięć tysięcy osób i było to pierwsze tego rodzaju wydarzenie w genewskiej siedzibie ONZ.

Autor za swoje wyjątkowe opracowania otrzymał wiele medali w klasie literatury na krajowych i światowych wystawach filatelistycznych. M.in. na Krajowej Wystawie Filatelistycznej „25 lat Pontyfikatu Jana Pawła II” – Warszawa 2003 publikacja została uznana za najlepszy eksponat w klasie literatury i otrzymała dyplom w randze Medalu Dużego Złotego. Ponadto Ksiądz Profesor został Laureatem Medalu PZF „Za Zasługi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych” oraz Laureatem Statuetki PRYMUS (filatelistyczny „Oscar”) w kategorii „Najlepszy Publicysta Roku 2003”.

Obecne opracowanie, podobnie jak poprzednie, ma na celu m.in. pomóc filatelistom we właściwym zorientowaniu się w bardzo szerokiej dziedzinie, jaką stanowią walory papieskie. Prezentowany w albumie zbiór stanowi też ostrzeżenie przed nabywaniem przez kolekcjonerów różnych tzw. „wydań papieskich”, imitujących tylko walory pocztowe, nie mające oficjalnej wartości obiegowej.

Ksiądz Profesor stworzył niepowtarzalne dzieło, zadał sobie w tym celu wiele trudu i wykonał bezsprzecznie benedyktyńską pracę. Jego dokonanie udowadnia, jak wielkie znaczenie wniósł pontyfikat Papieża – Polaka, pomaga zrozumieć sens papieskiej ewangelizacji. Dzięki filatelistycznej dokumentacji całego pontyfikatu św. Jana Pawła II oraz wydarzeń związanych z Jego Osobą w kolejnych latach, łatwiej można zrozumieć charyzmatyczne oddziaływanie i ogromną Jego popularność w świecie. W pierwszym rzędzie ciekawą grupę stanowią walory ukazujące Papieża Polaka w kontekście dziejów papiestwa, zwłaszcza pontyfikatów Jego poprzedników: Jana XXIII, Pawła VI i Jana Pawła I.

Okoliczności, w jakich ukazywały się znaczki pocztowe z motywami nawiązującymi do osoby i pontyfikatu Jana Pawła II, były bardzo różne. Ważnym kontekstem była teologia posługi apostolskiej. Poprzez znaczki pocztowe wyrażano podziw i szacunek wobec osoby papieża oraz uznanie dla Jego posłannictwa. Duża część papieskich emisji pocztowych poświęcona była podróżom apostolskim, które stały się wymownym i skutecznym środkiem ewangelizacji współczesnego świata, przysparzając Ojcu Świętemu wiele uznania i sympatii.

W licznych emisjach pocztowych znalazły swoje odbicie takie motywy, jak wielkie wydarzenia kościelne i narodowe, inicjatywy na rzecz pokoju, działalność dyplomatyczna, spotkania z wybitnymi przedstawicielami życia publicznego i przywódcami wielu państw, działalność charytatywna i nauczanie, beatyfikacje i kanonizacje, a także upamiętnianie wielkich rocznic, mających związek z tym doniosłym pontyfikatem.

Poczty wielu państw nawiązywały do tego, co uznały za specyficzne dla jego osoby i posługi, a mianowicie pobożność maryjną i polskość. Na setkach znaczków Ojciec Święty został przedstawiony z duchownymi i politykami, którzy gościli go u siebie, bądź których przyjmował w Watykanie. Część tych wydań miała wyraźny podtekst polityczny, wskazując na aktualne w tamtym okresie czasu tendencje, sojusze i antagonizmy. Wiele z nich przeszło już do historii, nastąpiły bowiem w wielu krajach nieodwracalne przemiany polityczne i społeczne. Święty Jan Paweł II stał się fenomenem nie tylko w skali naszego narodu, nie tylko w skali Kościoła, ale nade wszystko w skali ludzkości.

Na koniec nasuwa się stwierdzenie, że ten przebogaty zbiór papieski tworzy różnobarwną, utrwaloną na znaczkach pocztowych opowieść o długim i niezwykłym pontyfikacie Ojca Świętego rodem z naszej Ojczyzny, a po Jego śmierci niesie pokłosie Jego misji apostolskiej. Dlatego dla nas Polaków niezwykle ważne jest to, że żaden człowiek nie doczekał się takiej ilości znaczków na swój temat.

Unikatowy zbiór papieskich znaczków pocztowych świata ks. prof. Waldemar Chrostowski, jako akt wdzięczności wobec św. Jana Pawła II za to, co zrobił dla Kościoła powszechnego, a dla polskiego narodu w szczególności, przekazał do Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

Album Święty Jan Paweł II na znaczkach pocztowych świata 1978-2005 (www.bialykruk.pl)

Redazione
Siamo polacchi ma da tantissimi anni viviamo in Italia. Ci unisce la passione per la storia.

    Monte Cassino: Si è spenta Giovanna Pittiglio / Odeszła Giovanna Pittiglio

    Precedente articolo

    I POLACCHI IN ITALIA NELLA GRANDE GUERRA/POLACY WE WŁOSZECH PODCZAS WIELKIEJ WOJNY

    Prossimo articolo

    Potrebbe piacerti anche

    Commenti

    I commenti sono chiusi.