Di W 1938 roku w Krakowie, ukazała się ilustrowana książka Franciszka Woltyńskiego pt. “Adam Chmielowski (Brat Albert) jako malarz”, która dała początek badaniu malarskiej działalności artysty, zaliczonego w czerwcu 1983 roku w poczet błogosławionych, ogłoszonego świętym w roku 1989. Poniżej zamieszczamy Wstęp książki, Słowo od Autora oraz całą publikację do pobrania w formacie PDF.
WSTĘP Feliksa Kopery:
“Należało się zająć twórczością Adama Chmielowskiego i zebrać o niej wiadomości nie tylko ze względu na bliższe poznanie tej pięknej postaci drugiej połowy XIX i pierwszych dziesiątek XX stulecia, ale także ze względu na zdobycze przezeń poczynione w rozwoju polskiej sztuki w okresie największego rozkwitu tej sztuki. W Chmielowskim złączyły się trzy wzniosłe czynniki: głęboka, pełna poświęcenia miłość ojczyzny, ofiarna miłość bliźniego i umiłowanie sztuki. Tym właśnie umiłowaniem i ideową w tej dziedzinie działalnością Adama Chmielowskiego zajął się p. Woltyński, sumiennie zebrawszy materiał w granicach możliwości najbardziej obszerny, a zajmujący nie tylko badacza sztuki, ale ze względu na tak świetlaną postać i jej zasługi mający ogólne znaczenie. Należyte oświetlenie tego materiału i związanie go z życiem artysty nadaje tej pracy wybitne wartości.”
OD AUTORA:
“Oddając niniejszą pracę jako krótki szkic tylko, pragnę dać początek należytemu badaniu i odpowiedniemu naświetleniu działalności malarskiej Adama Chmielowskiego, późniejszego Brata Alberta. Jak z jednej strony wielkim człowiekiem dziewiętnastego wieku był Brat Albert, tak z drugiej strony jako malarz, znany jest tylko poszczególnym jednostkom, które w bliższej styczności z nim żyły. Ogół społeczeństwa natomiast posiada tylko fragmentaryczne wiadomości, podawane tu i ówdzie w jego monografii lub urywkach literackich pojawiających się obecnie coraz częściej.
Podane w szkicu niniejszym prace malarskie Adama Chmielowskiego nie są jeszcze wszystkie; prawdopodobnie wiele jego obrazów i to najlepszych znajduje się za granicą i te dopiero później przy jakiejś sposobności może poznamy. Z tych, które zdołałem zebrać przy bardzo życzliwej pomocy najbliższej Rodziny Adama Chmielowskiego, Państwa Chmielowskich z Podola i Krakowa, Pani Łunkiewiczowej z Warszawy i Pani Marii Chmielowskiej także artystki malarki, a dalej na podstawie wiadomości uzyskanych od śp. Ks. Lewandowskiego, artysty śp. Wyczółkowskiego, Pani Witkiewiczowej z Zakopanego i listów pisanych do ówczesnego krytyka L. Siemieńskiego, a użyczonych mi łaskawie przez krewną jego, przeoryszę ze Lwowa, starałem się podać szkic krytyczny jego pracy malarskiej. Pragnąłbym, aby poza tym szkicem w niedługim czasie ukazała się obszerna praca naświetlająca dokładnie i wyczerpująco i tę stronę jego wielkiej duszy.”
POBIERZ KSIĄŻKĘ W FORMACIE PDF>>>
W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie znajdują się dwa obrazy z 1880 roku związane z krótkim pobytem Adama Chmielowskiego we Włoszech: Cmentarz włoski o zmroku oraz Szara godzina.
Muzeum Narodowe w Warszawie posiada jeden obraz z włoskiej twórczości A. Chmielowskiego – Ogród Miłości z 1876 r.
Dwa obrazy inspirowane Włochami – Sjesta włoska oraz Francesca i Paolo – uważa się za zaginione.
O wszystkich pięciu pisze Jakub Zarzycki w artykule “Kolekcja Schacka, Ogród Ariosta i Dantowska opończa. Włoska twórczość Adama Chmielowskiego – próba interpretacji” (Roczniki Humanistyczne t. LXIX, z. 4/2021)
Oprac. Agata Rola-Bruni
Dnia 17 czerwca 2023 we wspomnienie św. Brata Alberta Chmielowskiego (1845-1916)
Commenti